Theo dõi bệnh nhân khi dùng protamine giải độc heparin

HEATHER ABERNETHY, MD

Việc sử dụng heparin khá phổ biến (ví dụ, can thiệp tim mạch, tim phổi nhân tạo, phẫu thuật mạch máu, điều trị rung nhĩ ở bệnh nhân lọc máu,  huyết khối tĩnh mạch sâu và thuyên tắc phổi). Khi được truyền liên tục, heprin có thể gây xuất huyết (ví dụ, chảy máu nội sọ). Trong hầu hết các trường hợp, ngừng truyền heparin sẽ kiểm soát được chảy máu vì heparin có thời gian bán thải ngắn (30 đến 60 phút). Trong trường hợp chảy máu nhiều, có thể đảo ngược tác dụng của heparin bằng protamine.

Tụt huyết áp nhẹ khi dùng chung với protamine hay gặp vì giãn mạch khi dùng nhanh. Có ba nguy cơ nặng khi dùng protamine, theo thứ tự tần suất giảm dần: (1) tụt huyết áp nặng; (2) phản vệ; và (3) tăng áp đm phổi.

Chỉ nên dùng Protamine khi thực sự cần thiết, từ từ và có sự theo dõi cẩn thận. Liều protamine có thể được ước tính là 1 mg mỗi 90-100 đơn vị heparin dùng trong 60 phút trước đó (nếu heparin được sử dụng trước đó quá 60 phút, liều giảm 50%). Liều dùng nên dưới 50 mg mỗi 10 phút, thường là 10 mg trong 1 đến 3 phút. Để đánh giá mục tiêu kiểm tra aPTT hoặc thời gian đông máu được kích hoạt (ACT) từ 5 đến 10 phút sau khi tiêm protamine. Trong quá trình đảo ngược với protamine, tất cả bệnh nhân phải được theo dõi huyết áp và sp02

SUGGESTED READINGS

Hensley FA, Martin DE, eds. A Practical Approach to Cardiac Anesthesia. 2nd Ed. Boston: Little Brown, 1995;239:441-443.

Viaro F, Dalio MB, Evora PRB. Catastrophic cardiovascular adverse reactions to protamine are nitric oxide/cyclic guanosine monophosphate dependent and endothelium mediated: should methylene blue be the treatment of choice? Chest 2002;122:1061-1066.